Bir Mahsa ve Binlerce Kadın: Saçlar Rüzgara

Masha Amini

Tahran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin “kıyafet kurallarına uymadığı” gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybetmesi üzerine İran’ın birçok şehrinde kadınlar saçlarını keserek ve sokaklara dökülerek eyleme geçtiler.

Mahsa, 13 Eylül’de ahlak polisi olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alınmasının ardından komaya girdi. 16 Eylül’de ise hayatını kaybetti. Görgü tanıklarına göre Masha gözaltına alınmadan polis aracına götürüldüğü sırada darp edilmiş. Bunu bilmek içişe görgü tanığına ihtiyaç duymamız gerektiğini düşünmüyorum. İrşad devriyelerinin “uygunsuz” giyinen kadınları saçından ve kollarından sürükleyerek araca götürdüğü birçok video mevcut. Aslına bakılırsa tahmin edilebilir bir şey. Polisin bildirisine göre Mahsa, kalp krizi geçirdiği için hayatını kaybetti. Fakat ailesi ve sağlık yetkilisi bunu doğrulamıyor. Ailesi Masha’nın vücudunda morluk izlerine rastlamış ve İranlı bir sağlık yetkilisi ailenin izlenimlerini destekleyerek şu açıklamayı yapmış: “Büyük olasılıkla kafasına aldığı bir darbe sebebiyle hayatını kaybetti.”

Kadınların Ayak Sesi

18 Eylül Pazartesi akşamı, Tahran’da bulunan Hicab caddesinde başlayan ve sonra hem İran’ın hem de diğer ülkelerin geneline yayılan eylemlerle onlarca kişi yetkililere slogan attı. Bazı kadınlar başörtülerini çıkararak isyan bayraklarını çekti, hatta bayrakları saçları oldu. Desteklerini göstermek isteyen tüm kadınlar ya başörtülerini yaktı ya da saçlarını kesti.

İranlı gazeteci ve aktivist Masih Alinejad, sosyal medya hesabından bir video paylaşarak şunları aktardı:

“İranlı kadınlar Mahsa Amini’nin başörtüsü polisi tarafından öldürülmesini protesto etmek için saçlarını keserek ve başörtülerini yakarak öfkelerini gösteriyorlar. 7 yaşından itibaren saçlarımızı örtmezsek okula gidemeyiz ya da bir işe giremeyiz. Bu cinsiyet ayrımcılığı rejiminden bıktık.” 

Saçlar Rüzgara

“Bambaşka zincirlere vurulmuş olsak da tüm kadınlar özgür olana kadar bende özgür değilim.” diye bir pankart açılmıştı Feminist Gece Yürüyüşü’nde. Görünce yalnız hissetmedim, yalnız hissettirmeyen pankartlarda varmış. Yalnız değilsin diye bas bas bağıran. Kendi içine bir sürü haykırış, ruh ve ıslık sığdıran cümleler. Bir cümleyi aldım bugün, bir kadını bizden aldılar diye. İstediği gibi giyinmek ve saçında rüzgarı hissetmekti tüm kalbinden geçen belki. Şayet bunun içinse her şey; saçım rüzgara değmesin, ben kendi yolunda yaşam nedir bilmeden ve rahat nefes almadan zaman geçireyim diye yapılıyorsa her şey alın saçlarımı. Eğer saçlarımsa benim özgürlüğümü elimden almanıza hak tanıyan istemiyorum, ben özgürlük istiyorum. Belki de bunu düşünerek kesiyor şu an tüm kadınlar rüzgarda uçuşsun isteyen saçlarını.

Fakat saçlarını rüzgarda delicesine hissetmek ve gönlünce giyinmek isteyen kadınların sadece İran’da olmadığını da biliyorum. Dünyada çok fazla ahlak polisi var ve de devlet tarafından atanmayan, belki de atanan. Bilmiyorum, yine de biliyorum saçların rüzgara değsin isterken kendinden nasıl soyutladığını kendini.

Yoruldum, canım acıyor ve bir şeyler bizden birini alıyorsa biz cesaretlenip bin olduğumuz için içimdeki ateşi söndürmüyorum. Eğer ateşim sönerse durulurum, durulmak istemiyorum. Yanmak ve yakmak istiyorum. Cenneti bu şekilde istemiyorum. Varsa bir şeyler yaşamla var olsun istiyorum. Dilediğimce yaşayarak istiyorum cenneti, dayatmalarla ya da ahlak polisleriyle değil.

Kaynakça

[1] https://t24.com.tr/video/iran-da-mahsa-amini-nin-olumune-karsi-protestolar-buyuyor-kadinlar-saclarini-kesip-basortulerini-yakti,49990

[2] https://www.tf1info.fr/international/video-iran-manifestations-des-femmes-brulent-leurs-voiles-apres-la-mort-de-mahsa-amini-2232948.html

[3] https://www.tf1info.fr/international/iran-mort-a-la-republique-islamique-la-colere-grandit-apres-le-deces-suspect-de-masha-amini-2232794.html

[4] https://www.haberturk.com/mahsa-amani-kimdir-neden-oldu-iran-da-neler-oluyor-mashabi-amani-olayi-nedir-son-dakika-iran-haberleri-3522314/5